Standardy narzędzi
Nasze narzędzia zostały opracowane zgodnie ze standardami American Psychological Association - APA i spełniają kryteria naukowe (trafność i rzetelność statystyczna) określone w EFPA 2013 oraz International Test Commission, 2001.
Oryginalna polska wersja autorska
Narzędzia w całości stworzone na gruncie polskim, w oparciu o uznane na świecie teorie prezentujące aktualny stan wiedzy w badanej materii.
Koncepcja, założenia teoretyczne oraz struktura narzędzi została opracowywana przez polskich naukowców posiadających wiedzę i doświadczenie w projektowaniu narzędzi pomiarowych oraz znaczący dorobek badawczy.
Pozycje kwestionariuszy są oryginalne (stworzone od podstaw) i sprawdzane w toku badań walidacyjnych na terenie całego kraju.
Narzędzia pod względem językowym, zawartości treściowej, ich formy, tworzonych norm i formułowanych wniosków interpretacyjnych są osadzone w polskiej specyfice kulturowej.
Grupa badawcza
Badania empiryczne (zbieranie danych) podzielone zostały na trzy etapy:
- dwie fazy badań pilotażowych,
- badania zasadnicze (normalizacyjne).
Pierwsza i druga tura badań pilotażowych przeprowadzona została na losowo dobranej próbie szkół zlokalizowanych w Polsce południowej (województwo małopolskie oraz śląskie). Objęły one uczniów klas 4–8, po 500–600 osób na każdy kwestionariusz.
Badania zasadnicze (normalizacyjne) zostały przeprowadzone na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie uczniów szkół podstawowych. Operatem losowania była baza z ewidencji placówek oświatowych (SIO). Dane zbierane były we wszystkich 16-tu województwach Polski. Próba miała charakter losowo-warstwowy, uwzględniający trzy typy miejscowości: miasto wojewódzkie, miasto średnie (do 199 tys. mieszkańców) oraz miasto małe lub wieś (miejscowość do 10 tys. mieszkańców). W każdej ze szkół prowadzono badania w klasach od 4 do 8.
Duże, losowe, reprezentatywne próby standaryzacyjne pozwoliły nam na przygotowanie norm dla klas IV-VIII, w podziale ze względu na płeć i dwie kategorie wieku (9-12,5 oraz 12,5-16). Normy te uwzględniane są przy obliczaniu wyników diagnozy z wykorzystaniem metod IRT.
Zaawansowane metody do oceny właściwości psychometrycznych
Do diagnozy własności pomiarowych opracowanych narzędzi diagnostycznych wykorzystaliśmy zaawansowane metody statystyczne szeroko stosowane na świecie.
Były to: Eksploracyjną Analizę Grafów (ang. EGA) oraz Teorię Odpowiedzi na Pozycje Testowe (ang. IRT), ale rzadko wykorzystywane w Polsce - dzięki czemu w adekwatny sposób uwzględniliśmy porządkowy charakter zmiennych opisujących odpowiedzi udzielane przez uczniów na skali Likerta. W analizach - eksploracyjnej i konfirmacyjnej wykorzystaliśmy modele wielowymiarowe, a w części narzędzi też tzw. modele z czynnikiem wyższego rzędu pozwalające adekwatnie opisać hierarchiczną strukturę badanych cech.
Nowoczesne metody psychometryczne do obliczania wyników diagnozy
Jako pierwsi w Polsce w obszarze testów do diagnozy psychopedagogicznej zastosowaliśmy IRT (ang. Item Response Theory).
Nie tylko do diagnozy własności pomiarowych narzędzi, ale również do obliczania wyników diagnozy indywidualnej. Umożliwia to uwzględnienie zróżnicowanej ważności poszczególnych pozycji kwestionariusza przy pomiarze poszczególnych cech, a przez to wydatnie zwiększa trafność i precyzję pomiaru.
Choć wykorzystana metoda wymaga wykonania zaawansowanych obliczeń, to dzięki implementacji narzędzi w formie aplikacji komputerowej są one wykonywane automatycznie - określenie wyników nie wymaga żadnych obliczeń ze strony diagnosty.
Recenzje
Opracowane narzędzia poddaliśmy ocenie wybitnych ekspertów dziedzinowych w zakresie:
- doboru założeń teoretycznych do badanego zjawiska oraz ich aktualność,
- adekwatności języka do poziomu rozwojowego ucznia,
- trafności wyboru ram pomiarowych i celowość ich zastosowania,
- jakości przeprowadzonych analiz (tj. zastosowanych technik statystycznych).
Co mówią o nas eksperci
„Instrumenty tworzące baterię kwestionariuszy B-KMiA oraz B-KFS mają bardzo dobre podstawy teoretyczne. Bateria została skonstruowana i przygotowana z niezwykłym rozmachem i starannością metodologiczną. Zastosowanie przez Autorów zaawansowanych modeli psychometrycznych pozwoliło na precyzyjną ocenę właściwości pomiarowych narzędzi. Autorzy dokumentują w Podręczniku wysoki poziom rzetelności oraz trafność pomiaru dla wszystkich instrumentów wchodzących w skład Baterii. W efekcie, B-KMiA oraz B-KFS stanowi cenny nowy element „przybornika” psychologa zarówno w jej/jego pracy klinicznej jak i badawczej w obszarze motywacji dzieci i młodzieży.”
dr hab. Roman Konarski, prof. Uniwersytetu Gdańskiego